Güne? çarpmas?na dikkat
S?cak havalar?n kabusu güne? çarpmas? (hipertermi), birçok belirtiyle görülebiliyor ve acil müdahale edilme?i takdirde tehlikeli sonuçlar do?urabiliyor.

Yaz aylar?n?n en s?cak dönemlerinin ya?and??? ?u günlerde, termometreler özellikle ö?len saat 11.00-15.00 aras? yüksek dereceleri göstermeye ba?lad?. Bu sebeple güne? çarpmas? vakalar?nda da ciddi bir art?? gözlemleniyor.

Özellikle Ege ve Akdeniz ba?ta olmak üzere, sahil kasabalar?nda güne?in gökyüzünde daha yüksekte görünür oldu?u, güne? ???nlar?n?n en dik geldi?i saatler olan ö?len ku?a??nda, güne? çarpmas? ve güne? yan?klar?ndan ötürü insanlar sa?l?k kurulu?lar?na ba?vurmaya ba?lad?lar.

Güne? çarpmas?n?n, vücudun a??r? s?cakl?k nedeniyle normal ?s?s?n? düzenleyememesi sonucu ortaya ç?kt???n? belirten, Aile Hekimi Uzm. Dr. Asl? Azako?lu Karaca, “Özellikle ibrelerin 40°C dereceleri zorlad??? saatlerde görülen güne? çarpmas? vakalar?nda, vücudumuz dengeyi korumak amac?yla terler. Terlemenin tam olarak gerçekle?ememesi vücutta elektrolit kayb?na neden olmakta, sonucunda da güne? çarpmas? ya?anmaktad?r. Güne? çarpmas?n?n h?zla müdahale gerektirdi?i durumlarda ki?i nefes almada zorlan?r, vücut ?s?s? giderek yükselir,  ilaveten ba? a?r?s?, mide bulant?s? ve kusma tabloya eklenir” dedi ve ekledi:

Çok Çe?itli Belirtileri Olabilir
Güne? çarpmas?n?n belirtileri çok geni? yelpazede olabilir.  Bireyde ba? a?r?s?, ba? dönmesi ve sersemlik hali, ciltte k?zar?kl?k ve yan?klar olabilece?i gibi yorgunluk, bitkinlik, elektrolit dengesizli?ine ba?l? kas kramplar?, çarp?nt?, tansiyon dü?mesi, mide bulant?s? ve kusma, görme keskinli?inin azalmas?, uykuya meyil, bilinç bulan?kl???, nöbet ve koma hali de görülebilir.

Bebekler, Çocuklar ve Ya?l?lara Dikkat!
Güne? çarpmas? her ya? grubunda görülse de baz? ya? aral?klar? özellikle risk alt?ndad?r. Bebekler, 4-10 ya? aras? çocuklar ve 65 ya? üzerinde kronik hastal?k yükü olan bireyler için, özellikle nemin de yüksek oldu?u saatlerde tedbir al?nmal? ve serin ortamlarda bulunmalar?na, bol s?v? tüketmelerine özen gösterilmelidir.
Çocuklar ve bebeklerde güne? çarpmas? belirtilerinde s?k kar??la??lanlar; mide bulant?s?, kusma, uyku iste?i ve yüksek ate?tir. Bu durumlar görüldü?ünde h?zl? bir ?ekilde acile ba?vurulmas? gerekmektedir.
Yine bebek ve çocuklarda ani ?s? yükselmesine ba?l? havale durumu ve bilinç bulan?kl?klar? daha s?k gözlenirken, h?zla müdahale edilip, gerekli görülürse hastanede yat?? verilerek sa?l?k personeli taraf?ndan durum kontrol alt?na al?nmal?d?r.
Hamilelik ve emzirme döneminde olan kad?nlar?n da ayr?ca güne? çarpmas?na kar?? önlem almas? en az 2,5-3 lt (10-15 bardak) su tüketmeleri, serin ve kuru alanlarda bulunup, hafif ve yazl?k k?yafetleri tercih etmeleri önerilmektedir.
S?cak havalarda kal?n k?yafetler giymek, alkol tüketmek, a??r sindirimi zor olan özellikle k?r?m?z? et içeren yemekler tüketmek de güne? çarpmas?na neden olabilmektedir” dedi.

5 Maddede Korunmak ?çin Ne Yapmal??
Uzm. Dr. Asl? Azako?lu Karaca, güne? çarpmas?n?n (hipertermi) ciddi bir durum olabilece?inin, h?zl? müdahale gerektirebilece?inin, acil t?bbi yard?m al?nmazsa geri dönü?ü olmayan komplikasyonlara hatta ölüme yol açabilece?inin alt?n? çizdi ve bu durumdan korunmak için önemli 5 maddeyi ?öyle s?ralad?: 

-Öncelikle, güne?ten koruyucu özelli?i olan, UV filtreli mayolar ve gözlükler kullan?lmal?, ince, aç?k renkli ve yazl?k giysiler tercih edilmeli, yüzünüz ve ba??n?z ?apka ve benzeri bir ba?l?k taraf?ndan korunmal?d?r. SPF 30 veya daha yüksek olan geni? spektrumlu (UVA ve UVB)  güne? kremleri gölge de bile kullan?lmal? ve düzenli olarak özellikle yüz, omuzlar ve s?rt bölgesine tekrar sürülmelidir.
-Ö?le saatlerinde (11.00 ile 15.00 aras?) güne? ???nlar?ndan en çok etkilenilen saatler oldu?u için mümkünse güne?e maruz kalmaktan kaç?nmal?, e?er aç?k alanda olman?z gerekiyorsa, a?açlar, ?emsiyeler veya güne?liklerin alt?nda kalmay? tercih ederek gölgeli alanlar? bulup güne?ten korunmal?s?n?z.
-Bol miktarda su ve mineralli maden suyu içerek, hidrasyonunuzu sa?lay?n. Vücut s?cakl???n? düzenlemeye ve susuz kalmay? önlemeye yard?mc? oldu?unu göreceksiniz. Özellikle alkollü içeceklerden ve enerji içeceklerinden kaç?n?n.
-Klima veya vantilatör gibi serinletici yöntemler kullanarak vücut s?cakl???n? dengeleyin. Kapal? ve serin yerlerde bulunmaya özen gösterin. Günlük mutlaka aral?klarla so?uk du? al?n. Özellikle aç?k alanda yap?lan egzersizleri (yüzmek, bisiklete binmek, yoga ya da meditasyon, vb…) yaparken veya aç?k havada çal???rken güne?e maruz kalma riskinin daha yüksek oldu?unu unutmay?n. Aktivitelerinizi güne?in en s?cak oldu?u saatler yerine, sabah erken ya da ak?amüzeri yapmaya özen gösterin.
-Tüm bu önerilere ra?men ?ikâyetleriniz mevcutsa, güne? çarpmas? ya?ad???n?z? dü?ünüyorsan?z öncelikle hemen serin ve gölgeli bir yere ula?maya çal???n. Bol miktarda su için ve vücut s?cakl???n?n dü?mesine yard?mc? olacak serinleme yöntemleri uygulay?n. So?uk du? almak ?ok etkisi yaratacakt?r. E?er belirtiler ciddi ise veya h?zla kötüle?ece?ini dü?ünüyorsan?z h?zl? bir ?ekilde en yak?n sa?l?k kurumuna ba?vurman?z gerekmektedir.