Beyin sa?l???n? güçlendiren besinler
 
Beslenme ve Diyet Uzman? Ezgi Hazal Çelik, beyin sa?l???n? güçlendirici özelli?e sahip olan, sofralar?n?zda yer vermeniz gereken 5 etkili besini anlatt?, önemli uyar?lar ve önerilerde bulundu...

 
Ya?l? Bal?klar
 "Somon ba?ta olmak üzere ya?l? bal?klar zengin omega-3 ya? asidi kaynaklar?d?r. Özellikle beyin sinir hücreleri için omega-3 oldukça önemlidir. Ya?a ba?l? bili?sel fonksiyonlar?n yava?lamas?n? önler, haf?zann güçlenmesinde etkilidir. Beyinde yer alan gri madde, karar verme, haf?za ve duygular? kontrol eden sinir hücrelerini içerir. Düzenli bal?k tüketmek beyinde daha fazla gri maddenin olmas? e?ilimini art?r?r. Haftada 2 gün f?r?nda ya da ?zgara gibi pi?irme yöntemlerini kullanarak bal?k tüketebilirsiniz. Özellikle hamile ve emziren kad?nlar kiremit bal???, köpekbal???, k?l?çbal??? ve kral uskumru gibi civa içeri?i yüksek bal?klardan kaç?nmal?d?r.

Kahve
Kahvede bulunan kafein ve antioksidanlar beyin sa?l???n?n desteklenmesine yard?mc? olur. Özellikle antioksidan etkisi ile bili?sel i?levlerdeki bozulma ile sava??r. Konsantrasyonu art?rmas?, dopamin gibi iyi hissettiren nörotransmiterlerin art???n? sa?lamas? gibi etkileri ile de beyin üzerinde olumlu etki yapmaktad?r. Ancak günlük al?nan kafein miktar?na dikkat edilmelidir. Sa?l?kl? yeti?kinler için ortalama 2-4 fincan kahve tüketmenin nörolojik hastal?k riskini azaltt??? gözlemlenmi?tir. Tansiyon problemi olanlar ve hamileler tüketim miktar?n? dü?ürmeli ve doktorlar?na dan??mal?d?r. Ak?am saatlerinde kahve içmek uyku kalitesini olumsuz etkileyece?i için gün içinde tüketmeye özen gösterilmelidir.

Kabak Çekirde?i
Beyin sa?l??? için diyet örüntüsünde her gün yer almas? önerilen ceviz, f?nd?k ve bademin yan? s?ra yine ya?l? tohumlardan olan kabak çekirde?i de; içerdi?i çinko, magnezyum, bak?r ve demir içeri?i ile beyin sa?l??? için önemli olan besin ögelerinin en önemli kaynaklar?ndan biridir. Ö?lenme, haf?za, sinir sinyali, bozulmu? beyin fonksiyonu gibi beyin sa?l??? için önemli etkileri olan kabak çekirde?ini tansiyon sorunu olsun olmas?n mutlaka tuzsuz tüketmek gerekir. Günde 1 çay barda??ndan fazla tüketilmemelidir. 

Yumurta
Yumurta; B6, B12, folat ve kolin dahil olmak üzere beyin sa?l??? ve geli?imini destekleyici en önemli besin kayna??d?r. Özellikle kolin, haf?zan?n güçlenmesini destekleyen asetilkolin olu?turmak için önemlidir. Karaci?erde az miktarda üretilir ancak d??ar?dan besinler ile al?nmas? gerekir. Gebelik ve emzirme döneminde yeterli kolin tüketimi bebe?in beyin geli?imini olumlu etkilemektedir. Kolin al?m? kad?nlar için günde 425 mg, erkekler içinse 550 mg’d?r. 1 adet yumurta 147 mg kolin içerdi?inden günlük gereksinimin yakla??k yakla??k 30’u bu ?ekilde kar??lanabilmektedir. 

Zerdeçal
Zerdeçalda bulunan kurkumin beyin sa?l??? için güçlü bir antioksidan ve anti-inflamatuard?r. Haf?zan?n geli?mesine yard?mc? olur, Alzheimer hastal??? ile bilirkte ortaya ç?kan amiloid plaklar?n azalmas?na katk? sa?lar. Ya?a ba?l? meydana gelen bili?sel fonksiyonlardaki yava?lam?n?n geciktirilmesinde etkilidir. Yap?lan ço?u çal??maya göre; sa?l?kl? bir beslenme plan? içerisinde zerdeçala yer vermek beyin sa?l??? aç?s?ndan etkili olacakt?r. Günde 12 gr yakla??k 2 tatl? ka????n? geçmeyecek kadar salata veya çorbalar?n?za ekleyerek tüketmek iyi bir seçenektir. Ancak hamile, emziren kad?nlar, safra kesesi ve kronik böbrek rahats?zl??? olan ki?iler zerdeçal tüketimini doktorlar?na dan???p s?n?rland?rmal?d?r.

 
Sa?l?kl? beyin için bu besinlerden kaç?n?n...

 Son y?llarda diyet örüntüsünün beyin sa?l??? üzerine etkisi ile ilgili çok fazla ara?t?rma yap?lm??t?r. Doymu? ya?, fazla fruktoz al?m?, rafine ?eker, i?lenmi? besinlerin tüketimi gibi olumsuz beslenme davran??lar? ya?l?larda inflamasyonu art?rarak, bili?sel fonksiyonu etkilemektedir. Bu nedenle bu tür beslenme al??kanl?klar? terk edilmelidir. Yap?lan ara?t?rmalar; sebze, ya?l? tohum, kabuklu yemi?, bal?k, kurubaklagil ve zeytinya?? gibi besinlerden zengin, doymu? ya?dan fakir bir diyet olan Akdeniz diyetinin bili?sel fonksiyonlar?n bozulmas?n? geciktirdi?ini, önleyebildi?ini ve haf?za gibi bili?sel yetenekleri geli?tirmeye yard?mc? oldu?unu göstermektedir. Özellikle ya?am?n erken dönemlerinden itibaren beyin sa?l??? aç?s?ndan do?ru besin örüntülerini içeren bir beslenme al??kanl??? kazan?lmas?n?n çok büyük faydalar? oldu?u ara?t?rmalar sonucu kan?tlanm??t?r.”