Kalp ve damar sa?l???n? koruman?n 10 yolu

Kalp sa?l???n? korumak, sa?l?kl? bir ya?am sürmek için kritik önem ta??yor...

Kalp hastal?klar?, dünya genelinde en çok ölüm riski ta??yan hastal?klar?n ba??nda gelirken, Sa?l?k Bakanl??? verilerine göre, Türkiye'de her y?l yakla??k 300 bin ki?i kalp krizi geçiriyor. Bu hastal?klar?n önlenmesi ve yönetilmesinde ya?am tarz? seçimleri kritik rol oynuyor.

Kalp ve damar sa?l???n?n, genel sa?l???n anahtar? oldu?unu belirten Prof. Dr. Sinan Da?delen, “Stres, hareketsiz ya?am, sa?l?ks?z ve dengesiz beslenme, sigara kullan?m? gibi birçok faktör kalp-damar sisteminin en büyük dü?manlar?d?r. Tüm dünyada h?zla yayg?nla?an kalp ve damar hastal?klar?, bu olumsuz durumlara dikkat etmeyen herkesin kap?s?n? çalabilir. Ara?t?rma verilerine bakt???m?zda da kalp-damar hastal?klar?na ba?l? ölümlerin üçte birinin 70 ya? alt?nda ya?and???n? görüyoruz. Bu yüzden ya?am biçimimizde yapaca??m? olumlu de?i?ikliklerle kalp ve damar hastal?klar?na kar?? riski büyük ölçüde azaltm?? oluruz” dedi ve kalp ve damar sa?l???n? korumak için ?u 10 öneriyi ?öyle s?ralad?:

1. Az? Faydal? Ço?u Zararl?: Stres

Modern ça??n vazgeçilmezi stresin az? faydal?, a??r?s? zararl?d?r. O zararlardan biri de kalp sa?l??? üzerindeki olumsuz etkisi. Ki?i strese ne kadar teslim olursa kalp ve damarlar?n?n maruz kald??? stres de o derece fazla olur, organlar daha erken ya?lan?r. Bu yüzden stresi kontrol alt?na almay? ba?armal? ve stresin sizi yönetmesine f?rsat vermeyip siz stresi yönetmeyi ö?renmelisiniz.

2. Bel Çevresi Kaç Cm Olmal??

Sa?l?kl? kalbe giden yollardan biri de bel çevrenizdir. Amerikan Kalp Derne?i’nin verilerine göre, bel çevresinin erkeklerde 102, kad?nlarda 88 cm’yi geçmesi (Bat?’da erkeklerde 94, kad?nlarda 80 cm) kalp rahats?zl?klar? aç?s?ndan risk anlam?na geliyor. Kalp rahats?zl?klar? erkeklere yönelik hastal?k gibi alg?lansa da, kad?nlar? da çok yak?ndan ilgilendirir. Ara?t?rmalar kad?nlarda damar sertli?ine ba?l? ilk bulgular?n 30’lu ya?larda ç?kmaya ba?lad???n?, menopoz sonras? da riskin artt???n? gösteriyor.

3. Tansiyon ?lac?n? Kendiniz B?rakmay?n

Ki?iler özellikle hipertansiyon ilaçlar?n? ‘vücuda zararl?’ söylemlerine inanarak doktora dan??madan kendi ba?lar?na b?rakabiliyor. Oysa gerek hipertansiyon ilac?n? düzenli almamak, gerekse ilac? b?rakmak tehlikeli sonuçlara neden olabilir. Bu nedenle “Hipertansiyon bana bir ?ey yapmaz!”, “Genç ya?ta ilaç ba??ml?s? m? olaca??m!” ?eklinde tehlikeli inan??larla ilaçlar?n?z? b?rakmay?n ve düzenli al?n.

4. Düzenli ve Tempolu Yürüyü? Yap?n

Fiziksel aktivite azl??? ve gün boyu masa ba??ndan kalkmadan çal??mak kalbimiz aç?s?ndan büyük risk olu?turur. Kalbin en büyük dü?manlar?ndan olan hareketsizlikten uzak durun, haftada en az 3 gün, 45 dakika mutlaka düzenli ve tempolu yürüyün.

5. Kolesterole Dikkat

Yap?lan bilimsel çal??malarda kolesterol yüksekli?i, kalp ve damar hastal?klar?n?n en önemli nedenlerinden biri olarak gösterilir. Kötü kolesterol olarak bilinen LDL’nin dü?ürülmesi için beslenmeye dikkat etmek tek ba??na yeterli de?ildir. Ki?inin, hekim taraf?ndan kendisine yaz?lm?? kolesterol ilac?n? kendi ba??na kesmesi yanl?? ve tehlikelidir.

6. Kalp Ve Damar Dostu G?dalar Tüketin

Kalp ve damar dostu besinlerden olu?an Akdeniz tipi beslenmeye geçin. Ya?l?, tuzlu, k?zarm?? ve haz?r yiyeceklerden uzak durun. Haftada iki gün k?zartma olmamak kayd?yla bal?k yemek, mevsim sebze ve meyveleri tüketmek, k?rm?z? etten uzak durmak, salam-sucuk-sosis gibi i?lenmi? et ürünlerinden ve hamur i?lerinden kaç?nmak önemli. Günün yo?un ko?u?turmacas? içerisinde fast food ürünlerinin pratikli?ine kanmay?n. Zeytinya??, k?rm?z? üzüm, domates gibi besinler kötü kolesterolün azalmas?na yard?mc? olur.

7. Diyabet Ve Hipertansiyona Dikkat

En önemli risklerden birini ‘metabolik sendrom’ denilen rahats?zl?klar dizini olu?turur. Bunlar içerisinde; diyabet ya da insülin direnci, hipertansiyon, iyi kolesterol denilen HDL’nin dü?ük olmas?, kötü kolesterol olan LDL kadar tehlikeli olan trigliserid ya? yüksekli?i (kan ya?? yüksekli?i) ve a??r? kilo yer al?r. Bunlardan üç ya da daha fazlas?n? bir arada bulundurmak ‘metabolik sendrom’ tan?s? ald?r?r. Bu durum da kalp damar hastal?klar?na yol açmas? aç?s?ndan oldukça risklidir.

8. Sigaray? B?rak?n

Yap?lan bilimsel çal??malara göre, sigara tek ba??na kalp-damar rahats?zl?klar?ndan hayat kayb?n? önemli ölçüde art?r?r. Erkeklerde; günde 1-14 sigara ile risk 1.7 kat, günde 25’in üzerinde sigara ile ise 2.6 kat daha yüksektir. Kad?nlarda; günde 1-14 sigara ile risk 1.9 kat, 14-24 sigara ile 4.3 kat ve 25 sigaran?n üzerinde ise 5.4 kat artar. Pasif içicilik de riski önemli ölçüde art?r?r. Buna kar??n, içerisinde 4 binden fazla zararl? madde bulunan sigaran?n b?rak?lmas? ile kardiyovasküler riskler, bir y?l?n sonunda yüzde 50 azal?r, 10 y?l?n ard?ndan da koroner risk giderek kaybolur.

9. ?deal Vücut Kilonuza Ula??n

Modern ça??n tehlikeli rahats?zl??? obezite, ba?l? ba??na önemli rahats?zl?k olup ömrü k?saltmakla birlikte kalpten kansere dek birçok ciddi rahats?zl??a da neden olur. Bu nedenle vücut kitle indeksine göre a??r? kiloya sahip olanlar?n mutlaka tedavi olmas? ve ideal vücut kilosuna kavu?mas? gerekir.

10. Düzenli kontrol yapt?r?n

Vücudumuza dakikada yakla??k 5 buçuk litre kan pompalayan, hayati öneme sahip kalbimiz için her y?l düzenli check up’? ihmal etmemek gerekir. Genetik risk faktörü olanlar?n 30’lu, genetik risk faktörü olmayanlar?n 50’li ya?lardan itibaren check up yapt?rmas? hayat kurtar?r. Efor testi, ekokardiyografi gibi yöntemlerle kalp rahats?zl?klar?n? tespit ederek, erken müdahale ve tedavi ?ans? bulunur.