Diyabet hakk?nda do?ru san?lan 6 hatal? bilgi

Ça??m?z?n önemli bir sorunu olan diyabet dünyada görülme s?kl??? en h?zl? artan hastal?klardan biri. Dünyada yakla??k 537 milyon ki?inin diyabet hastas? oldu?u tahmin ediliyor...

Diyabetik hastalar?n say?s?n?n 2030 y?l?nda 643 milyona, 2045 y?l?nda ise 783 milyona ç?kmas? bekleniyor. Türkiye, dünyada diyabetin en h?zl? artt??? 5 ülke aras?nda ilk s?ralarda yer al?yor. Ülkemizdeki eri?kin nüfusun yüzde 42’sinin diyabetik ya da prediyabetik (gizli ?eker) oldu?u belirtiliyor. Toplumun ya?lanmas?, ?ehirle?me sonucu geli?en yetersiz hareket ve sa?l?ks?z beslenme nedeniyle obezitenin yayg?nla?mas?, diyabetin h?zla artmas?n?n temel sebeplerini olu?turuyor. Kalp-damar hastal?klar?n?n, körlü?ün, kronik böbrek yetmezli?inin, uzuv kay?plar?n?n en önemli ve en s?k görülen sebebinin kontrol edilemeyen diyabet oldu?u belirtiliyor. 

Endokrinoloji ve Metabolizma Hastal?klar? Uzman? Prof. Dr. ?nan Anaforo?lu, 14 Kas?m Dünya Diyabet Günü kapsam?nda toplumda diyabet hakk?nda do?ru san?lan 6 hatal? bilgiyi anlatt?; önemli öneriler ve uyar?larda bulundu...

Doktorumun ilac?m? bir kez düzenlemesi yeterlidir. YANLI?!

DO?RUSU: Hastalar?n zaman içinde tedavilerinde de?i?iklik yapmaya ihtiyaç duyulabiliyor; ilaçlar?n baz?lar?n?n kesilmesi veya yeni bir ilaca ba?lanmas? gerekebiliyor. Bazen olu?an komplikasyonlar nedeniyle de tedavide de?i?iklik yap?lmas? yönünde karar al?nabiliyor. Dolay?s?yla diyabet hastalar?n?n düzenli aral?klarla doktor kontrolünde olmalar? ya?amsal önem ta??yor. 

Doktorum insüline ba?lad?, hayat boyu insülin kullanaca??m. YANLI?! 

DO?RUSU: Baz? hastalar?n (örne?in insüline ba??ml?, tip 1 diyabet hastalar? ve hamileler) hayat boyu insülin kullanmalar? gerekirken baz? hastalarda ise hastal???n ba??nda bir süre insülin tedavisine ba?lan?p sonra bu tedaviyi kesmek mümkün olabiliyor.  Yakla??k 100 y?ld?r kullanmakta oldu?umuz insülin pek çok hastan?n hayat?n? kurtarm?? ve kurtarmaya da devam ediyor. Ancak tedavi düzenlerken gereksiz insülin tedavilerinden kaç?nmak da hekimin de?erlendirmesi sonucu karar verilecek bir husustur.

Hamile kalamam, hamile kalsam bile insülin bebe?ime zarar verir. YANLI?

DO?RUSU: Diyabeti olan kad?nlar da hamile kalabiliyor ve sa?l?kl? çocuklar dünyaya getirebiliyorlar. Bazen hamilelik s?ras?nda salg?lanan baz? hormonlar nedeniyle gebelik diyabeti geli?ebilir. Burada önemli olan, daha önceden diyabeti olan anne adaylar?n?n hamile kalmadan önce kan ?ekeri ayarlamalar?n?n yap?lmas? ve tedavilerinin hamilelik sürecine uygun olarak düzenlenmesidir. Hamilelik s?ras?nda diyabet geli?en anne adaylar?n?n da hamilelik tamamlanana kadar beslenme ve gerekirse t?bbi tedavi almak için doktorlar?yla i?birli?i içinde olmalar? gerekiyor. Yayg?n inan???n aksine, hamilelikte kullan?lan insülin plasentaya geçmiyor ve bebe?e herhangi bir zarar vermiyor.

Kan ?ekerimi ilaçlarla dü?ürerek istedi?imi yiyebilirim. YANLI?

DO?RUSU: Diyabetin beslenme tedavisinde miktar ve kalori hesab? önemlidir, ancak yediklerimizin içeri?i de önemlidir. Sa?l?kl? ve i?lenmemi? g?dalar vücudumuzda sa?l?kl? mekanizmalar? harekete geçiriyor ve vücudumuzun i?leyi?i de ona göre oluyor. Kalorisi ayn? olsa bile örne?in i?lenmi?-rafine edilmi?, katk? maddesi içeren bir besin vücudumuzda kanser ya da damar sertli?i yap?c? mekanizmalar? harekete geçirebiliyor. Bu da özellikle diyabeti olan hastalarda kan ?ekeri kontrolünde ve komplikasyonlardan korunmada vücudun savunma mekanizmalar?n? zay?flat?yor. Dolay?s?yla ilaç kullanmak kan ?ekeri kontrolünde ve komplikasyonlardan korunmada yeterli gelse de hastalar?n her istedikleri g?day? tüketmelerinden kaç?nmalar? çok önemlidir.

Baz? bitkiler veya vitaminler diyabeti tedavi edebilir. YANLI?

DO?RUSU: Bitkisel oldu?u iddia edilen maddeler ve baz? vitamin olarak adland?r?lan kimyasal ilaçlar her geçen gün daha yayg?n bir ?ekilde kullan?l?yor. Diyabeti tamamen ortadan kald?ran ya da tedavi eden bitkisel bir ilaç ya da vitamin bulunmuyor. Unutulmamal?d?r ki bu maddeler pek çok yan etkiye neden olabiliyor ve organlara kal?c? hasar verebiliyor. Kan ?ekerini dengelemede yard?mc? olabilecek, örne?in ye?il çay-tarç?n gibi baz? bitkiler-baharatlar, zaten hangi miktarda ve ne zaman kullanmas? gerekti?i söylenerek hekim taraf?ndan gerekirse hastaya tavsiye ediliyor.

Diyabet hastal???nda ki?iye özel tedaviye gerek yoktur. YANLI?

DO?RUSU: Tüm dünyada, diyabet tedavisinin bireyselle?tirilmesine gün geçtikçe daha fazla önem veriliyor. Diyabet hastal???nda tedavi mutlaka diyabetin tipine göre planlanmas? gerekir. Çünkü her hasta farkl? oldu?u gibi her ilaç da her hastaya uygun olmuyor. Ki?ide mevcut olan veya olmas? muhtemel komplikasyonlar? ve e?lik eden hastal?klar? da göz önünde bulundurup tedavinin ona göre planlanmas? önem ta??yor. Örne?in, kilo sorunu ön planda olan ve ciddi insülin direnci ya?ayan bir hasta ile uzun süreli diyabete ba?l? insülin eksikli?i olan bir hastan?n tedavisinin ayn? ?ekilde düzenlenmesi beklenemez. Ayr?ca hastan?n sosyal durumu,  beslenme ile aktivite düzeyi gibi faktörler de dikkate al?narak, tedavi hastan?n ya?am?nda en az k?s?tlama olacak ?ekilde düzenleniyor. Her hastadaki sorun farkl? oldu?u için tedavinin bireyselle?tirilmesi ba?ar?da kilit rol üstleniyor.