Gebelik zehirlenmesi erken do?uma neden olmas?n

Halk aras?nda ‘gebelik zehirlenmesi’ olarak bilinen preeklampsi, anne ve bebe?in sa?l???n? tehdit eden ciddi bir sa?l?k problemi. Gebeli?in 20. haftas?ndan sonra tansiyon yükselmesiyle (140/90 üzeri) birlikte idrarda protein at?l?m?na ‘preeklampsi’ deniyor. 

Kad?n Hastal?klar? ve Do?um Uzman? Prof. Dr. Hüsnü Görgen, bu nedenle gebelik döneminde yap?lan rutin kontrollerin son derece önemli oldu?una dikkat çekerek ?öyle konu?tu: 
"Normal bir gebeli?in takibinde gebelik boyunca annede meydana gelen fizyolojik de?i?iklikler ve bebe?in geli?imi izleniyor. Tüm bu süreç ço?u zaman normal ?artlarda sorunsuz seyrederek do?um gerçekle?tiriliyor. Ancak baz? annelerde gebeli?e ba?l? istenmeyen durumlar ortaya ç?kabiliyor. Bu nedenle takiplerde, gebeli?e ba?l? anne veya bebek aç?s?ndan riskli durumlar?n tespit edilip takip edilmesi anne ve bebek sa?l??? aç?s?ndan önem ta??yor. Preeklampsi de gebeli?e özgü plasenta kaynakl? bir hastal?kt?r. Hafif ve a??r formlar? vard?r. Yak?n takip yap?larak riskli durum geli?meden do?umun sa?l?kl? bir ?ekilde gerçekle?tirilmesi gerekiyor...

 Geli?me gerili?ine neden olabiliyor

Preeklampsi tedavi edilmezse gebelik s?ras?nda anne ve bebekte ciddi sa?l?k problemlerine neden olabiliyor. Öyle ki preeklampsi bulgular?n?n a??rla?mas? anne aday?nda sara nöbeti gibi ?uur kayb? ile ç?rp?nma, beyin kanamas?, kanda p?ht?la?ma bozuklu?u, akci?er ödemi ve karaci?erde kanama ?eklinde çok ciddi durumlara yol açabiliyor. Bebekte ise plesantan?n erken ayr?lmas?, erken do?uma ba?l? prematürite, yeterli oksijen ile besin alamad??? için geli?me gerili?i, oksijen azalmas?na ba?l? olarak nörolojik sorunlar geli?ebiliyor. 

Risk faktörlerine dikkat

Gebelikte geli?en ve pek çok organ? içeren sistemik bir hastal?k olan preeklampsi plasenta (bebe?in e?i) kaynakl? bir hastal?k. Öyle ki do?umla birlikte plasentan?n da vücuttan ç?kmas?yla annenin sorunlar? geçiyor. Önceki gebeliklerinde preeklampsi sorunu ya?amak, ço?ul (ikiz) gebelikler, diyabet, kronik hipertansiyon ve böbrek hastal?klar? ile otoimmun hastal?klar, gebelik zehirlenmesinin önemli risk faktörlerinden. ?lk gebelik, 35 ya? üzerinde hamile kalmak, obezite (Vücut kültle indeksi > 30) ile ailede preeklampsi hikayesi de orta derecede risk faktörlerini olu?turuyor. Risk faktörü olan anne adaylar?nda hamileli?in erken dönemlerinde ba?lanan dü?ük doz kan suland?r?c?, preeklamspsi riskini yüzde 17 oran?nda azalt?yor. Dü?ük doz kan suland?r?c? kullan?m? a??r preeklampsi tablosunda bebekte geli?me gerili?i riskini de dü?ürüyor. Ayn? ?ekilde preeklampsi riskini azaltmak için kalsiyum tedavisi de uygulanabiliyor.

Düzenli tansiyon ölçümü çok önemli

Preeklampsi ba?lang?çta genellikle belirti vermedi?i için rutin gebelik kontrolleri tan? konulmas?nda büyük önem ta??yor. Te?his ve takibinde en önemli nokta ise anne aday?na muayenelerde düzenli olarak tansiyon ölçümü yap?lmas?. Ayr?ca yüksek tansiyon (140/90 üzeri), el, ayak ve yüzde ödem, ba? a?r?s?, görmede bulanma, karn?n sa? üst k?sm?nda a?r?, bulant? ile kusma gibi sorunlarda zaman kaybetmeden hekime ba?vurmak ya?amsal öneme sahip oluyor. Yüksek tansiyon tan?s? için kan bas?nc? en az 2 kez 4-6 saat arayla ölçülüyor. Ayr?ca tansiyon yükselmesiyle birlikte kanda trombosit say?s?n?n dü?ük olmas?, böbrek ve karaci?er fonksiyonlar?nda bozulma olmas? preeklampsi tan?s?n? koyduruyor. Gebelik öncesi kronik hipertansiyonu olan anne adaylar?nda 20. gebelik haftas?ndan sonra idrarda protein görülmesi de preeklampsi olarak de?erlendiriliyor.  Normal gebelik takipleri s?ras?nda yüksek tansiyon saptanan hastalar bebek ve anne sa?l??? aç?s?ndan yak?n takibe al?n?yor. 

 
Hastaneye yat?? gerekebiliyor

Hafif preeklamsi tablosunda anne adaylar?n?n düzenli olarak takip ve tedavi edilmeleri yeterli geliyor. Anne ve bebe?in sa?l???nda olumsuz bir geli?me olmad??? takdirde, do?um gebeli?in 37. haftas?ndan sonras? için planlan?yor. A??r preeklampsi durumunda ise tedavi hastanede sürdürülüyor. Sara nöbetini önlemek amac?yla magnezyum ve yüksek tansiyon için antihipertansif tedavilerine ba?lan?yor. A??r preeklamptik anne adaylar?nda do?um 34. hamilelik haftas?nda planlan?yor. Ancak anne veya bebe?in sa?l?k durumunda kötüle?me olursa do?um tarihi öne çekiliyor.”